Historia Gminy

Opowieść historyczną o gminie można by rozpocząć np. od badania pierwszych śladów działalności człowieka na tutejszych ziemiach. Najstarsze ślady osadnictwa pradziejowego na terenie gminy pochodzą z rejonu Świbia gdzie znaleziono luźne znaleziska krzemienne pochodzące z okresu mezolitu. Pasmo wydm piaskowych ciągnące się od Czarkowa przez Świbie do Dąbrówki było miejscem bardzo atrakcyjnym dla osadnictwa. Pozostałości osadnictwa z okresu neolitu (młodszej epoki kamienia) zarówno w postaci toporków i siekierek kamiennych oraz ceramiki występują w rejonie Świbia, Sierot oraz Wielowsi. W okresie tym zamieszkiwała tu i przemieszczała się ludność kultur ceramiki sznurowej oraz pucharów lejkowatych. W epoce brązu i wczesnej epoce żelaza na terenie gminy zamieszkiwała ludność kultury łużyckiej, która pozostawiła między innymi osadę i cmentarzysko w Świbiu. W Świbiu również na szczególną uwagę zasługuje cmentarzysko z okresu halsztackiego, dostarczyło dużej ilości znalezisk świadczących o wysokiej stopie życiowej i zorganizowaniu użytkującej go społeczności.U schyłku okresu halsztackiego nastąpiło załamanie bujnie rozwijającej się kultury łużyckiej i osadnictwa na tutejszym terenie. W okresie przedrzymskim zapewne następuje hiatus osadniczy, jak dotąd nieudało się stwierdzić śladów osadnictwa z tego okresu. W okresie wpływów rzymskich ludność kultury przeworskiej stopniowo zasiedla obszar obecnej gminy Wielowieś. Na pewno u schyłku tego okresu w IV-V w. zamieszkuje w okolicach Świbia czego pozostałością są osada oraz cmentarzysko typu dobrodzieńskiego z pochówkami rozproszonymi. Liczne znaleziska przedmiotów z terenu Imperium Rzymskiego wskazują że przez te tereny mógł przechodzić "szlak bursztynowy" lub jego odnoga.
Po zaniku osadnictwa kultury przeworskiej około V w. następuje kolejny hiatus osadniczy, który trwa do okresu wczesnego średniowiecza…. W XIII wieku obszar księstwa Opolsko – Raciborskiego w obrębie którego znajdował się teren obecnej gminy Wielowieś przeżywa okres rozwoju gospodarczego i społecznego. Przebiegają tędy drogi handlowe: z Opola do Krakowa przez Strzelce Opolskie, Toszek, Pyskowice i dalej do Bytomia oraz ze Śląska do Wielkopolski. Drogi handlowe oraz ogólna sytuacja gospodarcza sprzyjały rozwojowi osadnictwa. Na przełomie XII i XIV wieku wytwarza się i ugruntowuje istniejący do dnia dzisiejszego układ osadniczy obszaru obecnej gminy. Ziemie te stanowią najpierw część kasztelanii Toszeckiej, a następnie w zmiennych okresowo granicach wchodzą w skład dóbr toszecki-pyskowickich i majoratu toszeckiego.
Okres reformacji i kontrreformacji, mimo okresowego przejęcia kościołów przez protestantów ma spokojny przebieg. W ogóle należy stwierdzić, że harmonijnego, spokojnego rozwoju tego terenu nie zakłócają wydarzenia dziejowe toczące się jakby obok. Oczywiście w rytmie rozwojowym widać odbicie ogólnych trendów gospodarczych oraz dalekie echa wydarzeń politycznych. Wielki przemysł omija ten region, czerpiąc jedynie stąd ręce do pracy, wielkie wojny pozostawiają tylko pomniki poświęcone poległym gdzieś daleko mieszkańcom.
Historia gminy to historia ludzkich losów, pracy, modlitwy, bohaterstwa, zabawy…
Gminny Ośrodek Kultury Wielowieś przygotował wydanie Szkolnej i gminnej kroniki parafii Wielowieś (Schul i Gemeinde Chronik der Parochie Langendorf) z lat 1868–1941.
Szkolna i gminna kronika parafii Wielowieś (Schul und Gemeinde Chronik der Parochie Langendorf) jest jednym z ważnych dokumentów dziejów wielowiejskiej szkoły i gminy Wielowieś. Publikowanie go w formie skanów oryginału wraz z jego transliteracją i przekładem ma w zamiarze Wydawcy być nie tylko przyczynkiem do poszerzenia źródłowej wiedzy o dziejach Małej Ojczyzny, Wielowsi, ale także zachętą dla wszystkich, zwłaszcza miłośników historii, do jej pielęgnowania i pogłębiania.
Szkolną i gminną kronikę parafii Wielowieś opublikowano w wersji papierowej w 2023 roku. Jej oficjalna prezentacja odbyła się 5 listopada 2023 roku w Gminnym Ośrodku Kultury w Wielowsi. Niezależnie od tej formy publikacji Kroniki przygotowano do pobrania jej trzy elektroniczne wersje:
Szkolna i gminna kronika_oryginał.pdf pozwala pobrać edycję Kroniki, która zawiera skany oryginału, transliterację odręcznego pisma neogotyckiego, w jakim sporządzono wpisy w Kronice, przekład, a nadto przypisy, opisy ilustracji, wykazy osób i miejscowości oraz ogólne informacje o Kronice, transliteracji, przekładzie, przypisach i literaturze (152,1MB).
Szkolna i gminna kronika.epub jest do pobrania edycja Kroniki wprawdzie bez skanów oryginału, ale za to dostępna w czytnikach ebooków. Obejmuje pozostałe elementy podstawowej edycji w formacie pdf (transliterację, przekład, przypisy, opisy ilustracji, ogólne informacje o Kronice, transliteracji, przekładzie, przypisach i literaturze), oprócz wykazu osób i miejscowości (6,65MB).
Szkolna i gminna kronika_przekład.pdf można pobrać wydanie Kroniki wprawdzie bez skanów oryginału i transliteracji, a więc w zasadniczej części ograniczające się do przekładu jej oryginalnego tekstu, ale poza tym obejmujące w nieco innym układzie pozostałe elementy poprzednich wersji, a więc informacje o Kronice i przekładzie, a także przypisy, opisy ilustracji, wykazy osób i miejscowości (9,08MB).
Szkolna i gminna kronika - oryginał.pdf (152,10MB)
Szkolna_i_Gminna_Kronika_Parafii_Wielowies_EPUB.epub (6,65MB)
Szkolna i gminna kronika_przekład.pdf (9,08MB)
Poniżej udostępniamy Państwu ebooki w formacie pdf i epub, dotyczące różnych aspektów historii Gminy.
Ebooki zostały w większości przygotowane w Pracowni Edytorskiej "Calamus", która zakończyła działalność 31.12.2020 roku. W związku z tym podane w ebookach dane kontaktowe są nieaktualne, oprócz adresu mailowego: pracowniacalamus@gmail.com.
Nadal aktualna jest strona internetowa Pracowni Edytorskiej "Calamus" pod nieco zmienionym tutułem: Pracownia "Calamus" (www.pracowniacalamus.pl), gdzie do pobrania, oprócz poniższych ebooków, są także inne ebooki i materiały.
Krótki zarys historii parafii Wielowieś, opracowany na podstawie publikowanych i niepublikowanych źródeł. Autorem publikacji jest ks. Stefan Łysik SVD, etnolog, kulturoznawca, językoznawca.
Krótki zarys historii parafii Wielowieś.pdf (520,72KB)
Krótki zarys historii parafii Wielowieś.epub (3,08MB)
Aneks do Krótkiego zarysu historii parafii Wielowieś pióra ks. Stefana Łysika, SVD. Przedmiotem aneksu są pochodzenie i znaczenie nazw miejscowości wspomnianych w Krótkim zarysie. Dodano do nich, idąc śladem Autora Krótkiego zarysu, jedynie związane z nimi nazwy kolonii, osad, przysiółków itp. względnie istniejących na ich terenie kuźnic, fryszerek, folwarków.
Zawiłości górnośląskich nazw miejscowych.pdf (3,03MB)
Zawiłości górnośląskich nazw miejscowych.epub (8,44MB)
Seria aneksów do Krótkiego zarysu historii parafii Wielowieś pióra ks. Stefana Łysika, SVD. Przedmiotem aneksów są postacie związane z Wielowsią. W zamyśle seria ma przywołać o nich pamięć w nadziei, że może w przyszłości staną się przedmiotem wnikliwszych badań i obszerniejszych, bardziej drobiazgowych i lepiej udokumentowanych biografii.
Ebook o Barnardzie i Michaelu Gratzach opowiada o początkach i końcu wielowiejskiej gminy żydowskiej oraz niezwykłych ich dziejach i osiągnięciach w sferze biznesowej, społecznej i kulturalnej na Nowej Ziemi, także w czasach rodzenia się Stanów Zjednoczonych Ameryki.
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 1. Barnard i Michael Gratz.pdf (1,14MB)
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 1. Barnard i Michael Stein..epub (2,61MB)
Oparta na wspomnieniach biograficznych i listach oraz na zachowanych i dostępnych rejestrach urodzeń, ślubów, zgonów historia rodziny Edyty Stein – jej pradziadka, który osiedlił się w Wielowsi, jego syna Samuela, który tu, w Wielowsi, założył rodzinę, i o jego synu Siegfriedzie, ojcu Świętej, Teresie Benedykcie od Krzyża.
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 2. Siegfried Stein.pdf (7,01MB)
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 2. Siegfried Stein.epub (3,58MB)
Dzieje Georga Siskego, znanego w literaturze światowej dzięki jego pracy doktorskiej Willens- und Charakterbildung bei Johann Ludwig Vives: 1492–1540. Dzięki zachowanej dokumentacji placówek szkolnych (Wielowieś, Strzelce Opolskie, Wrocław) i źródłom administracyjnym (Sibyllenort) możliwe było odtworzenie biografii Georga.
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 3. Georg Siske.pdf (2,54MB)
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 3. Georg Siske.epub (4,52MB)
Ebook opowiada o dziejach obrazu Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny z początku XV wieku, arcydziele gotyckiego malarstwa gotyckiego, który był centralnym obrazem głównego ołtarza (tryptyku) w dawnym wielowiejskim kościele. Równolegle w ebooki podejmuje się próbę odtworzenia historii obrazu Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny w obecnym ołtarzu głównym.
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 0. Mistrz Tryptyku z Wielowsi.epub (3,81MB)
Zapomniani w rodzinnej Wielowsi. 0. Mistrz Tryptyku z Wielowsi.pdf (2,50MB)
- Gospodarka odpadami
- Portal informacyjny Rady Gminy
- Program Czyste Powietrze
- System informacji przestrzennej
- Ostrzeżenia meteorologiczne, pozostałe
- Zgłoszenia przypadków naruszenia przepisów z zakresu ochrony środowiska
- Orlik Wielowieś
- Oferty inwestycyjne
- Jakość powietrza
- Rozkład jazdy ZTM
- System monitoringu suszy rolniczej
- Nieodpłatna pomoc prawna
- Obywatel.gov.pl
- Informator o telefonach zaufania
- Zasady i procedury postępowania w przypadku różnych zagrożeń
- Zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych - dokumenty
- Zgłaszanie uwag co do funkcjonowania Elektrowni Wiatrowych